Giun nhiều tơ - Vật trung gian truyền EHP cho tôm?

logo
EN

Giun nhiều tơ - Vật trung gian truyền EHP cho tôm?
Ngày đăng: 18/10/2021 5432 Lượt xem

    đường ruột tôm thẻ

    Giun nhiều tơ có thể đây là những ổ dịch tự nhiên lây truyền sang tôm. Ảnh: Tây Oggy.

    Giun nhiều tơ là vật nhiễm thụ động hay vector truyền bệnh?

    Vi bào tử trùng EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) là một nỗi lo cho ngành nuôi tôm vài năm gần đây. Sự lây truyền của EHP chủ yếu là qua đường tiêu hóa và qua môi trường nước bị ô nhiễm. Trước đây, vốn đã có nghi ngờ rằng EHP được truyền từ các mầm bệnh trung gian sang tôm thẻ. Trong đó có giun nhiều tơ, cua, động vật thân mềm và một số động vật đáy. Sự lây lan của bệnh sẽ càng nghiêm trọng hơn trong các trại giống, khi nguồn thức ăn tươi sống từ địa phương được sử dụng cho tôm bố mẹ. Tuy vậy, cho đến nay vẫn có rất ít thông tin về phương thức truyền lây của các mầm bệnh trung gian trong hệ thống sản xuất tôm.

    Giun nhiều tơ là con gì mà có thể làm lây lan EHP?

    ao nuôi tôm
    Mầm bệnh dễ phát sinh do sự quản lý nước kém. Ảnh: Tác giả

    Giun nhiều tơ là một động vật không xương sống ở nhiều vùng nước khác nhau, nhất là nơi cửa sông ven biển. Chúng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn dưới mặt nước. Hoạt động như một động vật ăn thịt, cũng như sẽ làm mồi cho các động vật lớn hơn, bao gồm cả tôm. Trong tự nhiên chúng thường được dùng làm mồi câu cá và là thức ăn ưa thích cho tôm bố mẹ ở nhiều trại giống. Do đó, ngày càng có nhiều lo ngại hơn về hoạt động truyền lây mầm bệnh của giun nhiều tơ cho tôm. Chúng có thể hấp thu mầm bệnh lơ lửng trong nước vào cơ thể, chúng cũng có thể là thức ăn tự nhiên của tôm. Khi các mô hình nuôi tôm thâm canh ngày càng phát triển, cộng thêm việc quản lý môi trường kém có thể làm mầm bệnh phát triển mạnh mẽ hơn.

    Môi trường và thói quen kiếm ăn của những con giun nhiều tơ này khiến chúng trở thành kẻ lây lan mầm bệnh tiềm tàng. Chúng tiếp xúc với mầm bệnh khi ăn phải phân và xác tôm. Môi trường sống và hệ sinh này làm cho giun nhiều tơ trở thành vật trung gian tự nhiên lý tưởng, có thể là vật chủ sao chép hoặc vật chủ mang mầm bệnh và được coi là nhân tố quan trọng trong việc truyền bệnh cho tôm. 

    Sự lây truyền EHP cho tôm

    Việc lây truyền EHP cho tôm đến nay vẫn còn rất nhiều ẩn số. Có thể tôm post đã bị nhiễm EHP từ tôm bố mẹ, nhưng sau khi kiểm cho thì tỉ lệ rất thấp. Cũng không thể loại trừ khả năng thức ăn tươi sống của tôm bố mẹ chính là thủ phạm chính. Kiểm tra EHP cho kết quả dương tính ở giun nhiều tơ và Artemia, có thể đây là những ổ dịch tự nhiên lây truyền sang tôm. Nhưng vẫn chưa chứng minh được chúng chỉ là vật nhiễm thụ động hay là vector truyền bệnh. 


    Giun nhiều tơ.

    Vì tôm là loài ăn thịt, chúng có thể ăn cả thịt đồng loại, nên đường tiêu hóa rất có thể là con đường chính để lây nhiễm mầm bệnh, sau đó là nước hoặc chất thải trong ao. Không riêng giun nhiều tơ, mà một loạt các vật chủ giáp xác khác cũng có khả năng là ổ chứa mầm bệnh trong các hệ thống nuôi tôm. Các mầm bệnh WSSV, IHHNV và EHP trước khi lây nhiễm cho tôm có thể tồn tại ở các động vật không xương sống, trong môi trường xung quanh các trại nuôi tôm. 

    Giun nhiều tơ là vật nhiễm thụ động hay vector truyền bệnh?


    EHP có thể nhiễm sớm từ giai đoạn giống. Ảnh: Aquaculture.

    Giun nhiều tơ ăn phải bào tử từ EHP có thể là một nguy cơ tiềm ẩn đối với tôm bố mẹ trong trại giống, khi được sử dụng làm thức ăn cho chúng. Sau khi bị nhiễm bệnh, tôm bố mẹ sẽ thải ra các bào tử trong phân, làm lây nhiễm sang trứng và ấu trùng. Nếu những con tôm bố mẹ bị nhiễm bệnh này không được đưa ra khỏi trại, thì nguy cơ lây lan EHP vẫn rất cao, do việc cung cấp liên tục tôm giống bị nhiễm bệnh cho các trại  nuôi. Điều này có nghĩa là các trại sản xuất giống có thể hoạt động giống như một "nhà máy" sản xuất mầm bệnh, do sự nhân lên nhanh chóng, thông qua chu kỳ sản xuất và sự di chuyển của tôm giống giữa các khu vực bị nhiễm bệnh và không bị nhiễm bệnh.

    Các bào tử của mầm bệnh vẫn tồn tại trong đường tiêu hóa để gây nhiễm trùng lâm sàng cho tôm. Tuy nhiên, không có giai đoạn nhân lên hoặc sự hình thành bào tử xảy ra trong các mô của ký chủ. Từ các quan sát mô bệnh học, rõ ràng là sự tăng sinh hoặc nhân lên của bào tử EHP  không xảy ra ở giun nhiều tơ. Do đó, tôm không bị lây nhiễm từ giun nhiều tơ mà chúng có thể đóng vai trò là vật mang mầm bệnh thụ động, phát tán bào tử gây bệnh cho tôm. Vì là vật mang mầm bệnh thụ động nên chúng không thể di truyền cho đời sau. Tuy nhiên, vẫn cần có những biện pháp hợp lý để loại bỏ mối nguy hại của giun nhiều tơ gây ra cho tôm.

    Reference: Areekkal Navaneeth Krishnan, Sudalayandi Kannappan et al (2021). Polychaete worm - A passive carrier for Enterocytozoon hepatopenaei in shrimp [online], viewed: 17 October 2021, from:Hà Tử

    Nguồn Tép Bạc

    Chia sẻ:
    Tin liên quan
    Khan hiếm sản vật miền Tây ngay giữa mùa nước nổi

    Khan hiếm sản vật miền Tây ngay giữa mùa nước nổi

    Đồng bằng sông Cửu Long không còn lũ, những sản vật và đặc sản mùa nước nổi cũng trở nên khan hiếm, đến mức có tiền chưa chắc mua được.
    08/10/2020
    Nuôi tôm công nghệ cao: Hướng đi mới trước thách thức biến đổi khí hậu

    Nuôi tôm công nghệ cao: Hướng đi mới trước thách thức biến đổi khí hậu

    Tỉnh Kiên Giang đang triển khai thực hiện đề án ứng dụng công nghệ cao, tiết kiệm nước vào nuôi tôm công nghiệp theo hướng VietGAP.
    07/10/2020
    Quảng Ninh đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản công nghệ cao

    Quảng Ninh đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản công nghệ cao

    Những năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã dành nhiều nguồn lực phát triển ngành nuôi trồng thủy sản.
    07/10/2020
    Vĩnh Long: 9 tháng đầu năm, diện tích nuôi tăng nhưng sản lượng nuôi giảm

    Vĩnh Long: 9 tháng đầu năm, diện tích nuôi tăng nhưng sản lượng nuôi giảm

    Trong 9 tháng đầu năm, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm các loài thủy đặc sản gia tăng, giá thương phẩm các loại thủy đặc sản (lươn, baba, ếch, cá chạch lấu) tăng ổn định, người nuôi có lãi khá nên người nuôi tại Vĩnh Long đã mở rộng diện tích nuôi.
    05/10/2020
    Kích thích phản ứng miễn dịch của tôm thẻ bằng nấm men

    Kích thích phản ứng miễn dịch của tôm thẻ bằng nấm men

    Yarrowia lipolytica là một loại nấm men hiếu khí, lưỡng hình, không gây bệnh, nó có thể được phân lập từ sữa chua, môi trường biển và tôm.
    05/10/2020
    Vai trò của Enterococcus spp trong nuôi trồng thủy sản

    Vai trò của Enterococcus spp trong nuôi trồng thủy sản

    Bài viết tổng hợp những nghiên cứu về vai trò của Enterococcus spp trong nuôi trồng thủy sản hay cụ thể hơn là các nghiên cứu về công dụng của chủng Enterococcus spp trong nuôi cá.
    05/10/2020
    Hấp dẫn nơi thủ phủ tôm

    Hấp dẫn nơi thủ phủ tôm

    Về Bạc Liêu, nghĩ tới thủ phủ tôm. Vùng đất tuyệt vời như lời vọng cổ: “Bên nước mặn biển cho muối nhiều. Bên nước ngọt phù sa vun bồi". Những lĩnh vực trụ cột thu hút đầu tư
    01/10/2020
    Vaccine trên tôm: Từ vô lý đến hy vọng!

    Vaccine trên tôm: Từ vô lý đến hy vọng!

    Do không có trí nhớ miễn dịch nên ý tưởng Vaccine trên tôm vẫn được xem là không hiệu quả. Tuy nhiên, nếu làm được thì vaccine trên tôm sẽ từ ý nghĩ vô lý thành điều đáng hy vọng nhất với ngành tôm.
    28/09/2020
    Long An: Nuôi tôm công nghệ cao trong bể trên cạn, sau gần 3 tháng bắt được 4 tấn

    Long An: Nuôi tôm công nghệ cao trong bể trên cạn, sau gần 3 tháng bắt được 4 tấn

    Nông dân tham quan mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao của ông Vũ Hồng Hải, ấp 2, xã Phước Vĩnh Tây, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An
    28/09/2020
    Cải thiện mô hình nuôi cá rô phi ao đất bằng zeolit

    Cải thiện mô hình nuôi cá rô phi ao đất bằng zeolit

    Sử dụng zeolit trong ao nuôi cá giúp cải thiện chất lượng nước, tăng trưởng và tình trạng sức khỏe của cá rô phi trong ao đất.
    28/09/2020
    Xử lý bọt trắng trong ao nuôi tôm

    Xử lý bọt trắng trong ao nuôi tôm

    Ao tôm xuất hiện nhiều bọt trắng lâu tan khi quạt là do nước ao có nhiều chất cặn lơ lửng như xác tảo tàn, chất hữu cơ từ thức ăn dư thừa, tảo, vi khuẩn dạng sợi, hạt đất và các hạt rắn lơ lửng khác.
    25/09/2020
    Acid hữu cơ trong nuôi trồng thủy sản

    Acid hữu cơ trong nuôi trồng thủy sản

    Acid hữu cơ và muối của chúng được sử dụng như là chất phụ gia trong thức ăn dùng cho động vật thủy sản
    24/09/2020
    Zalo
    Hotline