Giun nhiều tơ - Vật trung gian truyền EHP cho tôm?

logo
EN

Giun nhiều tơ - Vật trung gian truyền EHP cho tôm?
Ngày đăng: 18/10/2021 5393 Lượt xem

    đường ruột tôm thẻ

    Giun nhiều tơ có thể đây là những ổ dịch tự nhiên lây truyền sang tôm. Ảnh: Tây Oggy.

    Giun nhiều tơ là vật nhiễm thụ động hay vector truyền bệnh?

    Vi bào tử trùng EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) là một nỗi lo cho ngành nuôi tôm vài năm gần đây. Sự lây truyền của EHP chủ yếu là qua đường tiêu hóa và qua môi trường nước bị ô nhiễm. Trước đây, vốn đã có nghi ngờ rằng EHP được truyền từ các mầm bệnh trung gian sang tôm thẻ. Trong đó có giun nhiều tơ, cua, động vật thân mềm và một số động vật đáy. Sự lây lan của bệnh sẽ càng nghiêm trọng hơn trong các trại giống, khi nguồn thức ăn tươi sống từ địa phương được sử dụng cho tôm bố mẹ. Tuy vậy, cho đến nay vẫn có rất ít thông tin về phương thức truyền lây của các mầm bệnh trung gian trong hệ thống sản xuất tôm.

    Giun nhiều tơ là con gì mà có thể làm lây lan EHP?

    ao nuôi tôm
    Mầm bệnh dễ phát sinh do sự quản lý nước kém. Ảnh: Tác giả

    Giun nhiều tơ là một động vật không xương sống ở nhiều vùng nước khác nhau, nhất là nơi cửa sông ven biển. Chúng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn dưới mặt nước. Hoạt động như một động vật ăn thịt, cũng như sẽ làm mồi cho các động vật lớn hơn, bao gồm cả tôm. Trong tự nhiên chúng thường được dùng làm mồi câu cá và là thức ăn ưa thích cho tôm bố mẹ ở nhiều trại giống. Do đó, ngày càng có nhiều lo ngại hơn về hoạt động truyền lây mầm bệnh của giun nhiều tơ cho tôm. Chúng có thể hấp thu mầm bệnh lơ lửng trong nước vào cơ thể, chúng cũng có thể là thức ăn tự nhiên của tôm. Khi các mô hình nuôi tôm thâm canh ngày càng phát triển, cộng thêm việc quản lý môi trường kém có thể làm mầm bệnh phát triển mạnh mẽ hơn.

    Môi trường và thói quen kiếm ăn của những con giun nhiều tơ này khiến chúng trở thành kẻ lây lan mầm bệnh tiềm tàng. Chúng tiếp xúc với mầm bệnh khi ăn phải phân và xác tôm. Môi trường sống và hệ sinh này làm cho giun nhiều tơ trở thành vật trung gian tự nhiên lý tưởng, có thể là vật chủ sao chép hoặc vật chủ mang mầm bệnh và được coi là nhân tố quan trọng trong việc truyền bệnh cho tôm. 

    Sự lây truyền EHP cho tôm

    Việc lây truyền EHP cho tôm đến nay vẫn còn rất nhiều ẩn số. Có thể tôm post đã bị nhiễm EHP từ tôm bố mẹ, nhưng sau khi kiểm cho thì tỉ lệ rất thấp. Cũng không thể loại trừ khả năng thức ăn tươi sống của tôm bố mẹ chính là thủ phạm chính. Kiểm tra EHP cho kết quả dương tính ở giun nhiều tơ và Artemia, có thể đây là những ổ dịch tự nhiên lây truyền sang tôm. Nhưng vẫn chưa chứng minh được chúng chỉ là vật nhiễm thụ động hay là vector truyền bệnh. 


    Giun nhiều tơ.

    Vì tôm là loài ăn thịt, chúng có thể ăn cả thịt đồng loại, nên đường tiêu hóa rất có thể là con đường chính để lây nhiễm mầm bệnh, sau đó là nước hoặc chất thải trong ao. Không riêng giun nhiều tơ, mà một loạt các vật chủ giáp xác khác cũng có khả năng là ổ chứa mầm bệnh trong các hệ thống nuôi tôm. Các mầm bệnh WSSV, IHHNV và EHP trước khi lây nhiễm cho tôm có thể tồn tại ở các động vật không xương sống, trong môi trường xung quanh các trại nuôi tôm. 

    Giun nhiều tơ là vật nhiễm thụ động hay vector truyền bệnh?


    EHP có thể nhiễm sớm từ giai đoạn giống. Ảnh: Aquaculture.

    Giun nhiều tơ ăn phải bào tử từ EHP có thể là một nguy cơ tiềm ẩn đối với tôm bố mẹ trong trại giống, khi được sử dụng làm thức ăn cho chúng. Sau khi bị nhiễm bệnh, tôm bố mẹ sẽ thải ra các bào tử trong phân, làm lây nhiễm sang trứng và ấu trùng. Nếu những con tôm bố mẹ bị nhiễm bệnh này không được đưa ra khỏi trại, thì nguy cơ lây lan EHP vẫn rất cao, do việc cung cấp liên tục tôm giống bị nhiễm bệnh cho các trại  nuôi. Điều này có nghĩa là các trại sản xuất giống có thể hoạt động giống như một "nhà máy" sản xuất mầm bệnh, do sự nhân lên nhanh chóng, thông qua chu kỳ sản xuất và sự di chuyển của tôm giống giữa các khu vực bị nhiễm bệnh và không bị nhiễm bệnh.

    Các bào tử của mầm bệnh vẫn tồn tại trong đường tiêu hóa để gây nhiễm trùng lâm sàng cho tôm. Tuy nhiên, không có giai đoạn nhân lên hoặc sự hình thành bào tử xảy ra trong các mô của ký chủ. Từ các quan sát mô bệnh học, rõ ràng là sự tăng sinh hoặc nhân lên của bào tử EHP  không xảy ra ở giun nhiều tơ. Do đó, tôm không bị lây nhiễm từ giun nhiều tơ mà chúng có thể đóng vai trò là vật mang mầm bệnh thụ động, phát tán bào tử gây bệnh cho tôm. Vì là vật mang mầm bệnh thụ động nên chúng không thể di truyền cho đời sau. Tuy nhiên, vẫn cần có những biện pháp hợp lý để loại bỏ mối nguy hại của giun nhiều tơ gây ra cho tôm.

    Reference: Areekkal Navaneeth Krishnan, Sudalayandi Kannappan et al (2021). Polychaete worm - A passive carrier for Enterocytozoon hepatopenaei in shrimp [online], viewed: 17 October 2021, from:Hà Tử

    Nguồn Tép Bạc

    Chia sẻ:
    Tin liên quan
     Giá cá tra nguyên liệu và giá xuất khẩu đang nhích dần lên

    Giá cá tra nguyên liệu và giá xuất khẩu đang nhích dần lên

    Giá cá tra giống tăng do nguồn cung giảm mạnh vì thời gian qua giá quá thấp, người dân tại nhiều địa phương phải hạn chế sản xuất cá tra giống. Hiện, nhiều hộ dân và doanh nghiệp đang có nhu cầu mua cá tra giống để thả nuôi đợt mới nên sức mua tăng, tạo điều kiện cho giá cá nhích lên.
    03/11/2020
    Tuyến Anten - Cơ quan đích lây nhiễm virus đốm trắng

    Tuyến Anten - Cơ quan đích lây nhiễm virus đốm trắng

    Tuyến anten là cơ quan bài tiết quan trọng ở tôm, có chức năng rất giống với thận ở động vật có xương sống. Tuyến anten đóng một vai trò quan trọng đối với sự điều hòa áp suất thẩm thấu và ion ở tôm.
    02/11/2020
    Xử lý bệnh ký sinh trùng đường tiêu hóa ở dê

    Xử lý bệnh ký sinh trùng đường tiêu hóa ở dê

    Dê là nguồn thực phẩm rất giá trị, vì vậy đây là đối tượng giúp cho người dân có nguồn thu nhập ổn định. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi, dê rất dễ gặp bệnh ký sinh trùng đường tiêu hóa, bệnh làm cho dê sinh trưởng kém, gây thiệt hại cho người nuôi
    02/11/2020
    Nuôi tôm sạch làm đất hoang “hóa vàng”

    Nuôi tôm sạch làm đất hoang “hóa vàng”

    Chuyển đổi đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả, đồng làm muối cho thu nhập thấp sang nuôi tôm thẻ chân trắng mang giá trị kinh tế tại huyện Hậu Lộc
    30/10/2020
    Có sự “thống trị chuyên chế” ở tôm thẻ chân trắng!

    Có sự “thống trị chuyên chế” ở tôm thẻ chân trắng!

    Việc hình thành thứ bậc thống trị trước đây chưa từng được báo cáo trên tôm thẻ chân trắng.
    30/10/2020
    Chiết xuất gỗ hạt dẻ trong chăn nuôi gia cầm

    Chiết xuất gỗ hạt dẻ trong chăn nuôi gia cầm

    Chiết xuất gỗ cây hạt dẻ (Castanea sativa) là một nguồn tannin thủy phân tốt. Ở liều lượng phù hợp sẽ được xem như chất phụ gia thế hệ mới với nhiều thuộc tính có lợi cho sức khỏe đường ruột của gia súc, gia cầm.
    30/10/2020
    Tăng cường chức năng gan cho tôm

    Tăng cường chức năng gan cho tôm

    Các chất thường được sử dụng trong chế phẩm tăng cường chức năng gan trong nuôi tôm thường có là sorbitol, inositol, choline và methionine.Trong điều kiện nuôi thâm canh với mật độ cao việc bổ sung các chất tăng cường chức năng gan cho tôm nuôi là vô cùng cần thiết.
    29/10/2020
    Những tiến bộ trong Vaccine phòng ngừa Vibrio spp. trên cá

    Những tiến bộ trong Vaccine phòng ngừa Vibrio spp. trên cá

    Những tiến bộ trong phát triển Vaccine phòng ngừa Vibrio spp. trên cá mang lại hy vọng dập tắt nhiều dịch bệnh lớn.
    29/10/2020
    Gia trại sản xuất trứng an toàn

    Gia trại sản xuất trứng an toàn

    Để nâng cao hiệu quả trong chăn nuôi, gia đình anh Hoàng Anh Tú ở xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa đã mạnh dạn đầu tư xây dựng trang trại nuôi gà siêu trứng theo hướng an toàn sinh học, bảo đảm các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng sản phẩm. Sự thành công của mô hình đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho nhiều hộ gia đình ở địa phương.
    29/10/2020
    Giá cá tra tăng lại... đâm lo

    Giá cá tra tăng lại... đâm lo

    Dù giá cá tra đang tăng và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đang "hút" nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn dè chừng, lo lắng và chờ giá tiếp tục tăng.
    28/10/2020
    Tiềm năng sử dụng côn trùng làm thức ăn chăn nuôi

    Tiềm năng sử dụng côn trùng làm thức ăn chăn nuôi

    Sử dụng côn trùng làm thức ăn chăn nuôi ngày càng phát triển trên thế giới và là hướng đi có nhiều tiềm năng ở Việt Nam.
    28/10/2020
    Nghe âm thanh nhấp mồi của tôm thẻ

    Nghe âm thanh nhấp mồi của tôm thẻ

    Hành vi và tập tính ăn của tôm xưa nay đều nhận được sự quan tâm rất lớn của người nuôi, do nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc quản lý cho ăn và lượng thức ăn mà tôm tiêu thụ.
    28/10/2020
    Zalo
    Hotline